معنی آغا محمدخان

اولین پادشاه قاجاریه

آغا، بذیل کلمهء " آقا " مراجعه شود،

خاتون، خانم، زن، زوجه، عنوانی که برای احترام به اول اسم خواجه سرایان افزوده می شد. مثل آغاالماس، مبارک آغا. [خوانش: [تر.] (ص. اِ.)]

محمدخان. [م ُ ح َم ْ م َ] (اِخ) (دکتر) شیخ احیاءالملک از چشم پزشکان معروف تهران و فرزند حاج میرزا علینقی صنیعالممالک بود که در سال 1243 خورشیدی در تهران زاده شد و پس از فراغت از تحصیل از مدرسه ٔ دارالفنون برای تکمیل تحصیلات خود به پاریس رفت و در سال 1307 هَ. ق. به تهران مراجعت کرد و طبیب مخصوص ناصرالدین شاه گردید. (رجال بامداد ج 3 ص 262).

محمدخان. [م ُ ح َم ْ م َ] (اِخ) زند پسر زکی خان پس از کشته شدن پدرش فرار کرد و مدتهادر بصره میزیست و برای انتقام مترصد فرصت بود، بعد از کشته شدن آغامحمدخان به ایران آمد و در میان ایل ممسنی طرفدارانی برای خود دست و پا کرد و با آنان اصفهان را تصرف کرد ولی در مقابل سپاهی که از جانب فتحعلیشاه به اصفهان رسید مقاومت نیاورد و به طرف سیلاخور گریخت، عاقبت دستگیر و از دو چشم نابینا گردید.

آغا. (ترکی، اِ) خاتون. بی بی. سیده. ستی. بانو. بیگم. خانم. || زن. حرَم: اما شرط رعایت اصناف اربعه، اول جانب حرمهای بزرگ اگرچه در ازمنه ٔ سالفه، خصوص ملوک عجم، خواتین را در مهمات ملکی و دولت ملاحظه بسیار نمی بود و امور سلطنت بارادت یا عدم ارادت ایشان زیاده تعلقی نمیداشت ولیکن خاقانان ترکستان را قاعده این بود که مطلقاً در جمیع وقایع مشورت با آغایان کردندی و رای ایشان بر جمیع اهل استشارت مقدم بودی و سلاطین ترکمان نیز در اصل چون پرورده ٔ دولت ایشانند همان طریقه قدوه و دستور خود دارند و بناء کلیات امور بر صوابدید ایشان نهند پس پناه بحمایت ایشان بردن ازجمله ٔ ضروریات است و آن چنان باید که بعد از عدم اختلاط آغایان با لواحق و حواشی ایشان که در مقام قرب باشند علی اختلاف طبقاتهم از احسان این کس محروم نباشند. (از اندرزنامه ٔ منسوب به خواجه نظام الملک). || کلمه ٔ احترامی است که بر سر نام خادمان یعنی خواجه سرایان درآرند، چنانکه آقا در دیگر مردم: آغابشارت. آغاجوهر.

دوست محمدخان. [م ُ ح َم ْ م َ] (اِخ) اولین از خاندان بار کزایی افغانستان (1242- 1255 هَ. ق.) که سلسله ٔ ابدالی یا درانی را برانداخت و تا امروز حکومت در خاندان وی باقی است. (یادداشت مؤلف).

اسلام آغا. [اِ] (اِخ) بنت امیر خضر میسوری. از زنان حرم امیر تیمور. (حبیب السیر جزو 3 از ج 3 ص 132 و 175).

نصرت الله محتشم

کلمۀ احترام که با نام شخص به‌خصوص با نام زنان و خواجه‌سرایان ذکر می‌شود. δ دربارۀ مردان آقا می‌گویند،

بانو، بی خایه، زن

خادم، خصی، خواجه، بی‌بی، بیگم، خاتون، زن، زوجه،
(متضاد) آقا، ارباب

Eunuch

ارباب

خاتون، بیبی، سیده، بانو

1745